Als u een schenking of erfenis ontvangt, moet u, boven een bepaalde vrijstelling, schenk- of erfbelasting betalen over de waarde daarvan. Vaak is de waarde gelijk aan de marktwaarde, maar in bijzondere gevallen is dit niet het geval en moet de waarde eerst bepaald worden.
De waarde van de schenking of erfenis is normaal de marktwaarde op het moment van schenken of overlijden. Voor een aantal goederen is dit exacter bepaald:
- Bij een woning is dit de WOZ-waarde die staat op de WOZ-beschikking in het jaar van overlijden of schenken.
- Bij effecten is dit de waarde van de slotkoers op de werkdag voor overlijden of schenken.
Daarnaast zijn er een aantal speciale regels voor het bepalen van de waarde bij verkrijging van:
- Alleen het gebruik zonder bezit, vruchtgebruik genoemd.
- Alleen het bezit zonder gebruik, blote eigendom genoemd.
- Een periodieke uitkering of verkrijging.
- Een verhuurde (of verpachte) woning.
Deze vier waardebepalingen kunt nu ook bij ons doen met drie nieuwe rekentools.
Waarde vruchtgebruik en blote eigendom
Bij vruchtgebruik bent u niet de eigenaar, maar mag u er wel gebruik van maken. Ook krijgt u wel de opbrengsten (de ‘vruchten’) die er uit kunnen ontstaan.
De eigenaar heeft in dat geval het blote eigendom. Wel het bezit, maar hij mag er geen gebruik van maken en ook de opbrengsten die er uit ontstaan zijn niet voor de eigenaar.
Een veel voorkomende situatie van vruchtgebruik en blote eigendom is de erfenis bij het overlijden van de eerste ouder. Vaak krijgt de dan achterblijvende ouder het vruchtgebruik van de kindsdelen, en de kinderen daardoor het blote eigendom.
De spaarrekening is dan deels van de kinderen, maar de rente is voor de achterblijvende ouder. Gebruik betekent trouwens ook verbruik. Het geld mag dus ook opgemaakt worden door de vruchtgebruiker.
De waarde van bijvoorbeeld het goed, geld of effecten wordt opgesplitst in een waardedeel van het vruchtgebruik en een waardedeel voor het blote eigendom. Dit gebeurt via een speciale verdeelsleutel, die afhankelijk is van de (verwachte) looptijd van het gebruik.
Met de rekentool waarde van vruchtgebruik en blote eigendom kunt u de waarde van beide berekenen.
Waarde periodieke uitkering of verkrijging
Als u iets periodiek krijgt, dus niet op één moment, gelden er ook speciale regels om de waarde voor de schenk- of erfbelasting te bepalen.
Denk bij een periodieke verkrijging aan uitkeringen uit een lijfrenteverzekering, maar bijvoorbeeld ook het recht om een aantal jaren in een woning te mogen (blijven) wonen.
De waarde van de verkrijging is dan afhankelijk van de (verwachte) looptijd. Deze looptijd kan vaststaan, maar ook (mede) afhankelijk zijn van uw leeftijd als ontvanger. Zo is de waarde voor een uitkering die stopt bij uw overlijden anders dan wanneer deze uitkering bij uw overlijden overgaat naar uw erfgenamen.
Gebruik hiervoor de rekentool waarde van een periodieke uitkering berekenen.
Waarde van een verhuurde woning
De waarde van een (deels) verhuurde (of verpachte) woning is natuurlijk lager dan wanneer de woning leeg staat. Dit geldt ook bij het bepalen van de waarde voor de schenk- of erfbelasting.
Voorwaarden hierbij zijn dat:
- niet uzelf of uw partner de huurder bent of is;
- de huurder huurbescherming geniet.
De waarde wordt bepaald uit de WOZ-waarde van de woning in combinatie met de zogenaamde ‘leegwaarderatio’. Deze leegwaarderatio is afhankelijk van verhouding tussen de huurinkomsten en waarde van de woning.
Als een woning meer huurinkomsten oplevert is de waarde van de verkrijging hoger en omgekeerd. De huur moet dan wel marktconform zijn.
Met de rekentool waarde van een verhuurde woning kunt u de waarde voor de schenk- en erfbelasting berekenen.
Schenk- en erfbelasting berekenen
Als u de waarde van de schenking of erfenis berekend heeft, kunt u met onderstaande rekentools berekenen hoeveel schenk- of erfbelasting u moet betalen:
Zelf berekenen
Er zijn in totaal 14 rekentools voor Schenken & Erven.